WADA nima va u qanday ishlaydi?

WADA (World Anti-Doping Agency) – Butunjahon antidoping agentligi. Ushbu tashkilotning asosiy maqsadi sport olamida dopingga qarshi kurashdir.

Agentlik 1999 yil 10 noyabrda Lozanna shahrida Xalqaro olimpiya qo‘mitasi va dunyo hukumatlari tomonidan tashkil etilgan. WADA asosini sportdagi dopingga qarshi kurashni targ‘ib qilish, muvofiqlashtirish va nazorat qilish uchun yaratilgan «Lozanna deklaratsiyasi» tashkil etadi.
Antidoping agentligining qarorgohi 2001 yildan hozirga qadar Kanadaning Monreal shahrida joylashgan.
Agentlikning shiori uning ishi mohiyatini ochib beradi – Play True («Halol o‘yna»).
WADA prezidenti ta’sischilar kengashi tomonidan uch yilga saylanadi. Tashkilotning hozirgi prezidenti, sobiq engil atletikachi Vitold Banka.
WADA funktsiyalari quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• doping namunalarini olish va tahlil qilish uchun mas’ul laboratoriyalar va milliy antidoping markazlarini akkreditatsiya qilish.
• taqiqlangan moddalar ro‘yxatini qabul qilish, yangilash va nashr etish.
• milliy vakolatxonalar va nodavlat tashkilotlarga antidoping dasturlarini ishlab chiqishda yordam berish.
• laboratoriya bazasini rivojlantirish, stimulyatorli dorilarni aniqlash usullari bo‘yicha dasturlarni joriy etishga hissa qo‘shish.
• sportchilar huquqlarini hisobga olgan holda sanktsiyalar, qoidalar, ta’sir qilishning intizomiy usullari va ularni birlashtirish uchun boshqa standartlarni muvofiqlashtirish.
• doping tarkibidagi giyohvand moddalarni iste’mol qilish bilan bog‘liq muammolarni hal qilish va ularning identifikatsiyalanishini kuzatishda davlat va boshqa manfaatdor tashkilotlar bilan hamkorlik qilish.
• ta’lim dasturlari orqali doping qabul qilish mumkin emasligini rag‘batlantirish va targ‘ib qilish.

Antidoping agentligi xalqaro tashkilot bo‘lganligi sababli, ba’zi mamlakatlarda ishlash uchun mintaqaviy va milliy antidoping tashkilotlari (RADO va NADO) zimmasiga mas’uliyat yuklaydi.
NADO ro‘yxatida 139 boshqarma mavjud. Faoliyat sohasi musobaqalar paytida va undan tashqarida sportchilar, shu jumladan, agar ushbu mamlakatda musobaqalar o‘tkaziladigan bo‘lsa, chet ellik sportchilarning namunalarini to‘plashni o‘z ichiga oladi.