Gukesh kuniga necha soat shaxmat bilan shug‘ullanadi? Uning xotirjamlik siri nimada? (Intervyu)

Taniqli hindistonlik shaxmatchi Gukesh Dommaraju o‘zining "X" sahifasida obunachilarni qiziqtirgan savollarga javob berdi: 

— Agar shaxmatchi bo‘lmaganingda, nima bilan shug‘ullangan bo‘larding?

—  Ehtimol, individual sport turini tanlardim — tennis yoki badminton.

— Jahon chempioni bo‘lsang ham qanday qilib kamtarlikni saqlab qolyapsan?

—  O‘ylaymanki, hech kimni ranjitmaslik va qo‘limdan kelganicha ishimni eng yaxshi darajada qilish muhim. Ba’zan bu qiyin bo‘ladi, lekin harakat qilaman.

—  Agar muvaffaqiyat formulangni bir jumla bilan aytish kerak bo‘lsa, nima derding?

—  Hech qachon taslim bo‘lma.

— Sen uchun qaysi biri muhimroq — intuitsiyami yoki hisob-kitob?

— O‘ylaymanki, har bir qarorda ikkalasi ham birga ishlaydi. Ayrim o‘yinchilarda biri ustun keladi, ayrimlarida ikkinchisi. Menda esa, ehtimol, variantlarni hisoblash odati ko‘proq ishlaydi.

— Shaxmatchilar orasida ko‘rgan eng g‘alati irim-siriming nima?

—  Kimnidir yurish qilishdan oldin qo‘lini figura ustida bir necha bor muallaq ushlab turganini ko‘rganman.

— Qanday turnir muhiti senga maksimal darajada o‘ynashga yordam beradi — tinch zallarmi yoki shovqinli?

— Bu ko‘proq kayfiyatga bog‘liq, atmosferaga emas. Ochig‘ini aytsam, Olimpiadalardagi kabi katta zallarda ko‘p o‘yinchilar bilan o‘ynash zavqliroq.

—  Bugungi kunda shaxmatda qaysi ko‘nikma ko‘p e’tibordan chetda qoladi?

—  Ehtimol, endshpil. Aniq emas, lekin shunday deb o‘ylayman.

— O‘tmishingdagi qaysi partiya hanuz senga nimadir o‘rgatadi?

— Har bir partiya nimadir o‘rgatadi, lekin eng esda qolgani — Nomzodlar turnirida Alireza Firuzjga qarshi 7-tur bo‘lgan.

— Shaxmat taxtasi oldidagi eng qiyin qaroring qaysi bo‘lgan?

—  Har bir partiyada qiyin qarorlar bo‘ladi, lekin eng qiyini — Zagrebda Magnus bilan durangga rozi bo‘lganim edi.

— Ilgari yoqtirmagan, ammo hozir yaxshi ko‘radigan debyuting bormi?

—  Qiziqarli savol… Ehtimol, katalon boshlanishi.

— Kompyuter bilan muntazam ishlash seni ko‘proq ijodkor qiladimi yoki tasavvuringga to‘sqinlik qiladimi?

— Dvijoklar bilan mashg‘ulotning ham plyus, ham minuslari bor. U yangi g‘oyalarni o‘rganishga yordam beradi va tayyorgarlikni osonlashtiradi, lekin juda chuqur ketilsa, kreativlikning bir qismini “o‘ldirishi” mumkin.

— Partiyadan oldin qandaydir odating bormi?

—  Odatda, biroz meditatsiya qilaman.

— Seningcha, bir kun kelib dunyoda birinchi raqamga aylanasanmi?

— Shunga erishish uchun bor kuchim bilan harakat qilaman. Bu sodir bo‘ladimi-yo‘qmi, baribir qilgan mehnatimdan mamnun bo‘laman.

— Yaqin vaqtlarda onlayn-turnirlar yoki boshqa shaxmat tadbirlarini strim qilishni rejalashtirayapsanmi?

—  Yo‘q, bunday rejalarim yo‘q va rostini aytsam, bu qachondir bo‘ladi, deb ham o‘ylamayman. Biroq shaxmat uchun ko‘p ish qilayotgan ajoyib kontent-meykerlar juda ko‘p!

— Bu yilgi Nomzodlar turniri ishtirokchilari ro‘yxatidan hayratlandingmi? Titulni himoya qilish uchun tayyorgarlikni qachon boshlaysan?

—  Xayratlanarli hech narsa yo‘q, deb o‘ylayman: hamma imkoniyat oldi va undan foydalandi. Sportning mohiyati ham shunda — “men kuchliman, demak men bu erda bo‘lishim kerak” deb bo‘lmaydi. Maydonga chiqib, natija ko‘rsatish kerak va u erdagi yigitlarning barchasi shuni qildi! Men esa hozir o‘z ustimda ishlayapman va yaxshiroq bo‘lishga harakat qilyapman.

— Kuniga odatda necha soat shaxmat bilan shug‘ullanasan? Agar o‘sha kuni partiyang bo‘lsa, bu o‘zgaradimi?

— Odatda, taxminan olti soat. Lekin o‘sha kuni partiya o‘ynasam — albatta kamroq, chunki partiyaning o‘zi bir necha soat davom etadi va energiyani saqlash kerak.

— Jahon chempioni bo‘lganingdan so‘ng qo‘shimcha bosim sezyapsanmi?

—  Albatta, qo‘shimcha bosim bor, men buni his qilaman. Lekin kareramda har bir yangi bosqichda — ertami, kechmi — moslashganman va bu safar ham xuddi shunday bo‘lishiga ishonaman!